Over de financiering van het klimaatbeleid

Op dit moment gaat de klimaattop COP29 in Bakoe haar tweede week in. Zoals bekend gaat het er vooral om de financiering van het klimaatbeleid. Meer in het bijzonder gaat het om hoeveel geld de rijke landen aan de arme landen gaan geven voor het terugdringen van de uitstoot, voor aanpassing aan de klimaatverandering en om schade te compenseren. En welke landen wel of niet tot de rijke landen worden gerekend. NRC schreef er een bijzonder informatief stuk over.

Eerder hadden de rijke landen zich verplicht om vanaf 2020 jaarlijks 100 miljard dollar aan de arme landen beschikbaar te stellen voor klimaatbeleid. Ik wist wel dat dit niet van harte ging, maar wat NRC nu in detail beschrijft is echt shocking.

NRC: “Een groot deel van het geld is niet „nieuw en additioneel”, zoals was beloofd. Veel landen, ook Nederland, gooien alle ontwikkelingshulp op een hoop en proberen in ieder project het woord klimaat te flansen. Ook leningen gelden als klimaathulp – in 2022 bijna 70 procent van alle financiering – terwijl arme landen al flink in de schulden zitten en de rente daarvan al vaak niet eens kunnen betalen. Ontwikkelingslanden en hulporganisaties beschuldigen de rijke landen, die zelf hun data aanleveren, bovendien van dubbeltellingen. En omdat de 100 miljard dollar nooit is gecorrigeerd voor inflatie – dan zou het inmiddels om zo’n 150 miljard dollar moeten gaan – is het in feite veel minder dan werd toegezegd.”

Om je dood te schamen

Het is om je dood te schamen. De landen die verantwoordelijkheid voor de shit waar we in zitten – de rijke landen dus – wringen zich in alle mogelijke bochten om maar zo min mogelijk te hoeven betalen. Het is ook om je haren uit te trekken. Alleen samen kunnen we immers de uitstoot zo snel mogelijk naar nul brengen.

Maar het is zeker ook heel erg tragisch. Door arme landen aan het lijntje te houden helpen de rijke landen ook hun eigen toekomst om zeep. Ja, de arme landen hebben nu al het meeste last van een ontwricht klimaat. Maar nee, de rijke landen zijn niet immuun voor klimaatschade en al hun rijkdom gaat ze niet beschermen. Kijk maar naar de recente overstromingen in Spanje.

Hoe nu verder? Tot nu toe hebben de rijke landen er dus helaas een potje van gemaakt. De kans dat dit gaat veranderen lijkt niet heel hoog. De arme landen vragen meer geld, namelijk 1000 miljard dollar per jaar. Maar met Trump aan de macht valt van de VS weinig meer te verwachten. Helaas werkt het dan zo dat andere landen ook eerder de andere kant opkijken. Alsof het hier om nice to have dingen gaat. Zo tragisch.

Europa niet voorbereid op snel toenemende klimaatrisico’s

Het zal voor insiders geen verrassing zijn: we zijn niet goed voorbereid op de gevolgen van de klimaatcrisis. Dat schrijft het Europees Milieu Agentschap in een nieuw rapport.

De toon is urgent en alarmerend, zoals blijkt uit volgende citaten. “Europa is het snelst opwarmende continent ter wereld en klimaatrisico’s vormen een bedreiging voor zijn energie- en voedselzekerheid, ecosystemen, infrastructuur, watervoorraden, financiële stabiliteit en de volksgezondheid. Volgens een analyse van het Europees Milieuagentschap (EMA) die vandaag verscheen bereikten veel van deze risico’s al kritieke niveaus en zouden ze catastrofaal kunnen worden als er niet snel daadkrachtige maatregelen worden genomen.”

“Onze nieuwe analyse laat zien dat Europa te maken heeft met urgente klimaatrisico’s die sneller toenemen dan waarop onze maatschappij voorbereid is. Om de veerkracht van onze maatschappijen te waarborgen, moeten Europese en nationale beleidsmakers nu handelen om de klimaatrisico’s te verminderen, zowel door snelle emissiereducties als door een solide beleid en krachtige adaptatie maatregelen.”

Geen verrassing

Voor diegenen die de ontwikkelingen een beetje volgen, zal dit geen verrassing zijn. Zij verbazen zich waarschijnlijk al een hele tijd waarom er zo weinig actie wordt ondernomen. En dat heeft dan zowel betrekking op het terugdringen van de uitstoot als het nemen van beschermende maatregelen tegen de gevolgen.

Persoonlijk ben ik al sinds 2009 ‘gefascineerd’ door dit fenomeen. Dat was toen ik me in de klimaatproblematiek ging verdiepen en ik me wezenloos schrok. Ik heb er toen een boek(je) over geschreven, met tips om zelf in actie te komen. De link vind je hier.

Het is frustrerend om te zien dat we sinds 2009 eigenlijk niet veel zijn opgeschoten. Ja, we hebben een Verdrag van Parijs, maar de concentratie broeikasgassen stijgt nog steeds. Er zijn veel mooie woorden en voornemens, maar de uitvoering ervan ligt bijna altijd in de toekomst. Ik werk nu aan een overzicht van alle redenen/oorzaken die daaraan ten grondslag liggen. Het is al een hele waslijst. Zodra ik er wat verder mee ben, zal ik er hier over schrijven.