Op de warmste 24 november ooit gemeten in Nederland kwam de klimaatconferentie COP29 tot een teleurstellend eind. De rijke landen beloofden de arme landen ongeveer een derde van wat er nodig is om de transitie te maken, de klimaatschade te herstellen en toekomstige schade te voorkomen. En dat niet meteen maar pas over 10 (!) jaar, vanaf 2035.
Het is niet alleen beledigend gezien het feit dat de rijke landen voor het overgrote deel verantwoordelijk zijn voor de klimaatschade en nu dus wegduiken voor hun verantwoordelijkheid. Het is ook nog eens volstrekt bizar gezien de situatie waar we in zitten. De klimaatcrisis escaleert en we moeten alles op alles zetten om te redden wat er te redden valt. In plaats daarvan overheersen gezapigheid en geopolitieke machtsspelletjes. Op deze manier gaat het helemaal mis. Tragisch voor ons allemaal.
Op dit moment gaat de klimaattop COP29 in Bakoe haar tweede week in. Zoals bekend gaat het er vooral om de financiering van het klimaatbeleid. Meer in het bijzonder gaat het om hoeveel geld de rijke landen aan de arme landen gaan geven voor het terugdringen van de uitstoot, voor aanpassing aan de klimaatverandering en om schade te compenseren. En welke landen wel of niet tot de rijke landen worden gerekend. NRC schreef er een bijzonder informatief stuk over.
Eerder hadden de rijke landen zich verplicht om vanaf 2020 jaarlijks 100 miljard dollar aan de arme landen beschikbaar te stellen voor klimaatbeleid. Ik wist wel dat dit niet van harte ging, maar wat NRC nu in detail beschrijft is echt shocking.
NRC: “Een groot deel van het geld is niet „nieuw en additioneel”, zoals was beloofd. Veel landen, ook Nederland, gooien alle ontwikkelingshulp op een hoop en proberen in ieder project het woord klimaat te flansen. Ook leningen gelden als klimaathulp – in 2022 bijna 70 procent van alle financiering – terwijl arme landen al flink in de schulden zitten en de rente daarvan al vaak niet eens kunnen betalen. Ontwikkelingslanden en hulporganisaties beschuldigen de rijke landen, die zelf hun data aanleveren, bovendien van dubbeltellingen. En omdat de 100 miljard dollar nooit is gecorrigeerd voor inflatie – dan zou het inmiddels om zo’n 150 miljard dollar moeten gaan – is het in feite veel minder dan werd toegezegd.”
Om je dood te schamen
Het is om je dood te schamen. De landen die verantwoordelijkheid voor de shit waar we in zitten – de rijke landen dus – wringen zich in alle mogelijke bochten om maar zo min mogelijk te hoeven betalen. Het is ook om je haren uit te trekken. Alleen samen kunnen we immers de uitstoot zo snel mogelijk naar nul brengen.
Maar het is zeker ook heel erg tragisch. Door arme landen aan het lijntje te houden helpen de rijke landen ook hun eigen toekomst om zeep. Ja, de arme landen hebben nu al het meeste last van een ontwricht klimaat. Maar nee, de rijke landen zijn niet immuun voor klimaatschade en al hun rijkdom gaat ze niet beschermen. Kijk maar naar de recente overstromingen in Spanje.
Hoe nu verder? Tot nu toe hebben de rijke landen er dus helaas een potje van gemaakt. De kans dat dit gaat veranderen lijkt niet heel hoog. De arme landen vragen meer geld, namelijk 1000 miljard dollar per jaar. Maar met Trump aan de macht valt van de VS weinig meer te verwachten. Helaas werkt het dan zo dat andere landen ook eerder de andere kant opkijken. Alsof het hier om nice to have dingen gaat. Zo tragisch.
