Confronterend, ongemakkelijk en toch ook weer mooi, ofzo. In dit nummer laat Nynke Laverman een voorouder uitleggen hoe het zo gruwelijk mis heeft kunnen gaan met de klimaatcrisis.
Nieuw-Zeeland besluit climate emergency
Soms zou je willen dat je in een ander land woonde, bijv in Nieuw-Zeeland. Niet alleen vanwege het mooie landschap en accent (zie video), maar ook omdat regering en parlement er net de klimaatnoodtoestand hebben uitgeroepen als noodzakelijke stap om de komende generaties te beschermen tegen de klimaatcrisis.
Waarin de premier er met passie voor pleit om als overheid het goede voorbeeld te geven en in 2025 klimaatneutraal te zijn. Want “hoe kun je van de private sector stappen verwachten als je zelf geen leiderschap vertoont?”
Ter info: het Europese Parlement heeft in november 2019 de klimaattoestand afgekondigd. Onze eigen Tweede Kamer heeft een voorstel daartoe van de Partij voor de Dieren in meerderheid afgewezen.
Energietransitie: hoe sla je groene stroom op?
Hobbel in de energietransitie
Een belangrijke hobbel in de energietransitie is tot nu toe het opslaan van duurzaam geproduceerde stroom. Immers, als het hard waait of als de zon hard schijnt wordt er veel groene stroom geproduceerd, maar de piekvraag kan wel eens op een heel ander moment liggen. Dat betekent bijvoorbeeld dat in Duitsland windturbines worden uitgezet op het moment dat er minder vraag naar stroom is dan aanbod. Zou men de turbines laten doordraaien, dan is de kans groot dat de onbalans ervoor zorgt dat het net ‘uit elkaar knalt’. En op grote schaal groene stroom opslaan is lange tijd erg lastig geweest.
En dat is heel erg zonde, want op die manier gaat er veel potentie aan duurzame energie verloren. En het betekent ook dat we aangewezen blijven op centrales gestookt op kolen, gas of kernenergie om op de momenten dat er een tekort aan groene stroom is bij te springen met vieze grijze stroom. Daarom wordt er op vele plekken hard gewerkt aan oplossingen. Ik noem er vier.
Smart grids
Een manier om vraag en aanbod op het stroomnet te balanceren zijn zogenaamde smart grids. Slimme stroomnetten dus. Zo’n slim net zorgt er bijvoorbeeld voor dat de aangesloten wasmachines gaan draaien op het moment dat de wind hard waait. Met deze smart grids wordt op verschillende plekken geëxperimenteerd maar ze bestaan nog niet op grote schaal.
Grote batterijen voor thuisgebruik
Maar er wordt ook hard gewerkt aan manieren om duurzame stroom op te slaan. Zo zijn er nu grote batterijen te koop die je thuis kunt installeren en waarmee je de zonnestroom van je dak kunt opslaan totdat je hem nodig hebt. Zie bijvoorbeeld de Powerwall van Tesla, maar ook Ikea gaat in het VK zoiets aanbieden. Het fijne hiervan is dat je dit zelf thuis kunt installeren en daarmee ook iets onafhankelijker wordt van het stroomnet.
Elektrische auto’s als mobiele batterijen
Een andere manier is om elektrische auto’s te gebruiken als mobiele batterij. Zodra zo’n auto aangesloten is op het stroomnet, kun je hem via een smart grid laden als er veel duurzame stroom beschikbaar is, en de stroom onttrekken op het moment dat er meer stroom wordt gevraagd dan er duurzaam wordt geproduceerd. Deze techniek wordt inmiddels getest op meerdere locaties.
Groene stroom omzetten in waterstofgas
Een derde manier is om het overschot aan duurzame stroom om te zetten in waterstofgas. Op die manier hoeven de windturbines dus niet te worden uitgezet als er een overschot is. De Duitse lokale energiebedrijven (‘Stadtwerke’) hebben net een proef van 3 jaar met zo’n installatie afgerond en zijn er enthousiast over. Zie deze link. Het rendement van de installatie is 77% en de verwachting is dat dit verder kan worden verbeterd. Ter vergelijking: het rendement van een kolencentrale is 30% en van een gascentrale zo’n 60%.
Het waterstofgas kan worden opgeslagen en later naar behoefte weer worden omgezet in elektriciteit. Dat levert dan echter wel een verlies aan rendement op. Het gas kan ook worden bijgemengd in het aardgasnet (tot een aandeel van 10%) dat op die manier wordt vergroend. Of het kan via een tankstation worden getankt door voertuigen die op waterstof rijden.
Hoe nu verder
Het is spannend om te zien hoe snel de ontwikkelingen gaan. Het zal er op aankomen welke keuzes de overheden, netbeheerders, bedrijven en consumenten nu gaan maken.
– Met dank aan Emiel Spanier voor het bereidwillige poseren op de foto.
Politieke jongeren presenteren duurzaam toekomstmanifest
Een belangrijke stap vandaag. De voorzitters van tien jongerenorganisaties van politieke partijen hebben vandaag een duurzaam toekomstmanifest ondertekend. Daarin staan 5 punten die volgens hen een plaats moeten krijgen in het nieuwe regeerakkoord. Jan Terlouw presenteerde het manifest in De Wereld Draait Door. Het manifest is er gekomen op initiatief van Terlouw.
Lees hier het artikel van de NOS over het manifest
Ik word hier best wel blij van. Niet zozeer omdat het manifest een garantie is dat de punten ook echt een plek krijgen in het regeerakkoord. Want of dat helemaal gaat lukken is nog open. Het zal moeten blijken. Maar wel omdat het een belangrijk signaal is, namelijk dat jongeren zich flinke zorgen maken over de (hun) toekomst. En dat zij bereid zijn er samen de schouders onder te zetten. En dat ook deze jongeren bereid zijn om de druk op de politiek op te voeren, net als bijvoorbeeld de Grootouders voor het Klimaat.
De 5 punten uit het manifest
- Het beleid van het kabinet zal er op zijn gericht dat Nederland gaat behoren tot de koplopers op het gebied van duurzaamheid, met name als het gaat om concretisering van de Parijs akkoorden, die er op neerkomen dat temperatuurstijging van de atmosfeer deze eeuw beperkt moet blijven tot minder dan 2 graden Celsius. Het kabinet zal daarvoor concrete maatregelen nemen.
- Het principe ‘de vervuiler betaalt’ zal uitgangspunt zijn van kabinetsbeleid. Daardoor wordt een gelijk speelveld gecreëerd voor de industrie, wat een voorwaarde is voor succesvolle innovaties op het gebied van duurzame productie.
- Het kabinet zal iedere maatregel toetsen op het effect ervan op de kwaliteit van de aarde, nationaal en internationaal, nu en in de toekomst.
- Het kabinet zal alles in het werk stellen om in internationaal verband te bevorderen dat multinationale ondernemingen niet minder belasting betalen dan het midden- en kleinbedrijf.
- Bij het realiseren van bovenstaande maatregelen zal voor het kabinet de menselijke maat norm zijn in wetgeving, regelgeving en beleid.
Manifest voor een leefbare toekomst
http://grootoudersvoorhetklimaat.nl/manifest/
De Grootouders voor het Klimaat, waar ook Jan Terlouw bij betrokken is, zetten zich in voor een leefbare wereld voor onze kleinkinderen. Ik vind het een fantastisch voorbeeld van je laten horen en druk uitoefenen op de politiek.
De Grootouders hebben ook een ‘luid en duidelijk’ manifest opgesteld, dat je ook kan downloaden en ondertekenen. En daar hoef je geen grootouder voor te zijn 
