Nog niet zo lang geleden werd er nog massaal voor het klimaat gedemonstreerd. Op dit moment lijkt die vibe een beetje weggeëbd. Het klimaat is ondergesneeuwd door andere – ook dringende – ontwikkelingen. Hieronder een foto die ik op 7 februari 2019 in Den Haag bij een klimaatstaking van scholieren heb gemaakt. Via deze link kom bij andere foto’s van dezelfde dag.
Beelden zeggen vaak meer dan woorden. Deze foto is in Groningen genomen en laat schade als gevolg van een aardbeving zien. De aardbevingen in Groningen zijn het gevolg van de gaswinning in de provincie. Het gaat dus niet om schade door de klimaatcrisis, het gaat om schade door een activiteit die mede de klimaatcrisis veroorzaakt.
Onthutsend is dat veel getroffenen na vele jaren nog steeds geen passende compensatie hebben ontvangen voor de schade die ze hebben geleden. En dat ze daarbij van de veroorzaker en de overheid eerder tegenwerking dan medewerking ervaren. NRC publiceerde er deze rapportage over.
Met dit koude weer zijn ze weer goed te zien: de pluimen uit de schoorsteentjes van de CV-ketels in onze woningen. Lekker warm in de huizen, helaas ook steeds warmer op aarde. Bij de verbranding van aardgas komt immers ook het broeikasgas CO2 vrij.
Klimaatakkoord
Omdat onze CO2-uitstoot z.s.m. naar 0 moet, zijn aan de Klimaattafel afspraken gemaakt over hoe dat te bereiken. In het hoofdstuk Gebouwde Omgeving van het Klimaatakkoord staat daarover het volgende:
“We staan aan de vooravond van een duurzame transformatie van de gebouwde omgeving, een aanpassing van onze ruim 7 miljoen huizen en 1 miljoen gebouwen, veelal matig geïsoleerd en vrijwel allemaal verwarmd door aardgas, tot goed geïsoleerde woningen en gebouwen, die we met duurzame warmte verwarmen en waarin we schone elektriciteit gebruiken of zelfs zelf opwekken. Dat gaan we tot 2050 stapsgewijs en samen met bewoners en eigenaren van deze gebouwen doen.”
“Om de klimaatdoelen voor 2030 te halen, moeten we gestaag het tempo van de verduurzaming opvoeren tot meer dan 50.000 bestaande woningen per jaar in 2021. En vóór 2030 moeten we al in een ritme van 200.000 per jaar zitten. Het doel is om in 2030 in de gebouwde omgeving 3,4 Mton minder CO2 uit te stoten dan in het referentiescenario.”
Nog niet uit de startblokken
Dat is een gigantische opgave die helaas nog steeds niet echt uit de startblokken komt. Gemeenten zijn vooral bezig met het maken van plannen welke wijken als eerste van het gas af gaan, en welke techniek dan voor warme huizen moet zorgen. En voor huiseigenaren zijn er (te)veel redenen om niet aan de slag te gaan. Als ze zich al aangesproken voelen. De Rabobank heeft er deze analyse aan gewijd.
Uit eigen ervaring weet ik dat huiseigenaren aanlopen tegen problemen als tegenstrijdige adviezen, twijfel over de kwaliteit van aannemers en kostenramingen en vragen voer de financiering. Verduurzamen lijkt nu vooral voor de echte doorzetters, en dat is echt zonde. Laten we hopen dat de landelijke politiek na de komende verkiezingen voor meer tempo zorgt.
We hebben beelden nodig om ons brein te helpen informatie te verwerken. Het is niet voor niets dat bedrijven miljarden investeren in geraffineerde reclamecampagnes. En dat sommige beelden juist liever buiten de publiciteit worden gehouden omdat deze negatieve effecten van een product laten zien. Geen beeld, geen ophef.
Hoe breng je de uitstoot van broeikasgassen die ons klimaat kapot maken in beeld? Kooldioxide is onzichtbaar, dus dat is lastig, maar je kunt wel een deel van het productieproces laten zien waarin CO2 vrijkomt.
Volgens het register van de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) is staalproducent Tata Steel in IJmuiden met 6.272 tonnen CO2 de grootste uitstoter van CO2 in Nederland in 2019 (bron: WISE).
Oplossingsrichtingen
Een oplossingsrichting voor een meer klimaatneutrale productie van staal is het opvangen en opslaan van de CO2. Een meer duurzame oplossing is de inzet van waterstof bij de productie van staal. In dat geval komt er geen CO2 meer vrij. Dit vergt wel enorme hoeveelheid waterstof en daarvoor zijn weer enorme hoeveelheden stroom nodig. Zolang die stroom niet duurzaam opgewekt kan worden, is het positieve effect van waterstof beperkt. Daarom wil Tata op de meer korte termijn inzetten op het afvangen en opslaan van CO2 onder de Noordzee.