Categorie: Kennis en inzicht

Geplaatst op

Klimaat en kunst

In het museum Van Bommel Van Dam in Venlo zag ik onlangs deze video met kunst van Willem de Haan. Ik vind het een briljante manier om het maatschappelijk probleem van de klimaatcrisis in één beeld te vangen.

Bij de video hangt het volgende bijschrift:

“Willem de Haan (!996) stelt grote thema’s op een scherpe maar speelse manier aan de kaak. Met absurdistische scènes brengt hij de kijker aan het twijfelen: wat is echt en wat is in scène gezet?
Motor Home maakte hij in 2024 voor het Watersnoodmusem in het Zeeuwse Ouwerkerk om aandacht te vragen voor de stijgende zeespiegel en de kracht van het water. Speciaal voor deze tentoonstelling voer De Haan hier in de Venlo over de Maas. Op het eerste gezicht lijkt het vooral een grappige situatie. Maar doordat het herinnert aan beelden van de watersnoodramp en overstromingen, heeft het ook iets onheilspellends. Het werk stelt een belangrijke vraag: wat zijn de oplossingen voor de toekomst in een wereld bedreigd door klimaatverandering?”

De tentoonstelling heet It’s not a joke en loopt van 1 april 2025 t/m 14 september 2025.

Geplaatst op

Smarter cabinets

Dit protestbord fotografeerde ik tijdens de klimaatmars van 8 september 2019 op de Erasmusbrug in Rotterdam. De tekst is helaas nog steeds van toepassing. Of misschien wel: steeds meer van toepassing. In veel landen gaat het helemaal niet de goede kant op met het klimaatbeleid.

Geplaatst op

Klimaatschade wordt onverzekerbaar

Allianz, één van de grote verzekeraars wereldwijd, waarschuwt dat de klimaatcrisis bezig is het fundament onder onze samenleving en economie vandaan te trekken. Dat schrijft de Guardian in een artikel.

Met de stijgende temperaturen nemen de extreme weersomstandigheden en de veroorzaakte schades steeds verder toe. Om die schades te dekken moeten de verzekeringspremies zo ver stijgen dat ze onbetaalbaar worden voor gezinnen en ondernemingen. Maar zonder verzekering zullen banken geen hypotheken of investeringen meer verstrekken. Het risico dat ze hun geld kwijt raken is dan gewoon te groot.

Hele regio’s dreigen op deze manier onverzekerbaar te raken. In de bosbrandgebieden in Californië is dit al aan het gebeuren.

Dit geldt niet alleen voor woningen en bedrijven maar ook voor infrastructuur, transport, industrie en landbouw. En geen overheid zal in staat zijn de schade te dekken als de kosten oplopen in een ook nog eens steeds hoger tempo.

Gelukkig hebben we wel de technologie beschikbaar om van het verbranden van fossiele brandstoffen naar zero emissie technologie te gaan. Wat we nu nodig hebben is snelheid en schaal.

Geplaatst op

Interview met Roger Cox

Na de rechtszaken tegen de Staat en Shell nu een rechtszaak tegen ING met als inzet niets minder dan een leefbare aarde. Klimaatadvocaat Roger Cox over de strijdt die hij voert met het recht als wapen. Met op het eind een paar suggesties over wat je zelf kunt doen. Dit is de link naar de video op YouTube.

Geplaatst op

Throwback klimaatstaking

Nog niet zo lang geleden werd er nog massaal voor het klimaat gedemonstreerd. Op dit moment lijkt die vibe een beetje weggeëbd. Het klimaat is ondergesneeuwd door andere – ook dringende – ontwikkelingen. Hieronder een foto die ik op 7 februari 2019 in Den Haag bij een klimaatstaking van scholieren heb gemaakt. Via deze link kom bij andere foto’s van dezelfde dag.

“Save our planet, save our future”

“Stop met vervuilen, anders ga ik huilen”

Geplaatst op

De energietransitie loopt vast

Bizar. Omdat het stroomnet zo vol zit en er vooralsnog geen extra aansluitingen mogelijk zijn, nemen bedrijven nu blijkbaar hun toevlucht tot… dieselaggregaten! Dat is in ieder geval wat BNR vandaag schrijft. Het gevolg: een slechtere luchtkwaliteit en meer klimaatverandering want meer uitstoot van o.a. fijnstof en CO2.

Eerder schreef ik al over dubbele boodschappen en meer onzekerheid over de energietransitie. De vraag is steeds meer: wanneer komt er een parlementaire enquête naar het falen in het opschalen van de stroominfrastructuur? En waar is het masterplan om de energietransitie vlot te trekken? De huidige weg leidt vooralsnog alleen maar tot meer onzekerheid en teleurstelling.

Geplaatst op

Nieuw woord

Met enige verbazing merkte ik dat de vrij logische combinatie van CO2 en coma nog niet bestond. Althans ik kwam CO2ma niet eerder tegen. Bij deze mijn voorstel om het woord in de Van Dale op te nemen!

Geplaatst op

Dubbele boodschappen en meer onzekerheid over de energietransitie

Vandaag in NRC: “Een miljard aan investeringen ten spijt, Stedin ziet krapte op het stroomnet toenemen.” Wat moeten mensen nu denken die – zoals ik – dubben over verdere verduurzaming en bijv de aanschaf een warmtepomp? Hoe verstandig is zo’n investering nu gezien het feit dat de krapte op het net verder toeneemt? Want dat betreft niet alleen bedrijven die op een wachtlijst staan voor een aansluiting. “Enexis, de netbeheerder voor Zuid- en Noord-Nederland, waarschuwde al dat woonwijken gedurende enkele uren „gecontroleerd” moeten worden afgeschakeld als de elektriciteitsvraag te hoog wordt.”

Want liever wil je het probleem met jou investering niet nog groter maken. En al helemaal wil je niet uren in het donker en zonder verwarming zitten. Is het dan beter nog een paar jaar te wachten? Dat scheelt sowieso een hoop gedoe met uitzoeken enzo. Maar minder gas verbruiken was toch goed voor het klimaat, en beter voor je portemonnee? En iedereen doet wat voor het klimaat, toch? Over dubbele boodschappen en onzekerheid creëren gesproken.

Verduurzaming was even hot maar dit kabinet doet er veel aan om elektrisch rijden te ontmoedigen. En de subsidies voor warmtepompen zijn inmiddels ook verlaagd. Maar de klimaatdoelen staan wel nog steeds overeind, ook al raken ze steeds verder uit beeld. En ondertussen wordt de klimaatproblematiek met de dag groter, al lijkt het probleem dankzij Trump tijdelijk weggedefinieerd.

Dus beste mensen binnen en buiten de politiek, wat is nou het plan? Of is er helemaal geen echt plan en zitten we daarom in deze ellende waarin we niet opschieten met de energietransitie?

Geplaatst op

De klimaatcrisis laat zich gelden in de stad

Welke uitdagingen komen er op de steden af? Die vraag heeft het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) in opdracht van de politie onderzocht.

Uitdagingen

Het HCSS beschrijft de volgende 9 uitdagingen voor de steden:

  1. Kwetsbare wijken blijven kwetsbaar
  2. Superdiversiteit genereert sociale onoverzichtelijkheid
  3. Vergrijzing doet een groeiend beroep op de stad
  4. Druk op openbare orde neemt toe
  5. Mensen met verward en onbegrepen gedrag
  6. De stad blijft lokken voor ondermijning en criminaliteit
  7. Extremistische netwerken digitaliseren
  8. De klimaatcrisis laat zich gelden in de stad
  9. Steden lopen het risico vast te lopen
Klimaatcrisis laat zich gelden

Het is goed om te zien dat het HCCS de klimaatcrisis expliciet benoemt als risico voor de steden. Dat risico zit hem erin dat juist in de verdichtende ruimte overstromingen en hitte serieuze cascade-effecten kunnen hebben. En dat zijn dan effecten zoals veiligheidsrisico’s bij calamiteiten en sociale onrust. Daarbij zijn het juist de sociaal kwetsbare wijken die vaak de hoogste klimaatrisico’s lopen. Het HCSS doet daar de volgende aanbeveling over:

“Klimaatbestendigheid zou een essentieel aspect moeten zijn van stedelijke planning, vooral in het licht van toenemende kwetsbaarheden door extreme weersomstandigheden. Maar uit interviews blijkt dat dit niet altijd de hoogste prioriteit krijgt of kan krijgen. Hoewel er bij sommige gemeenten en beleidsmakers een groeiend bewustzijn is van het belang van een klimaatbestendige stad, worden structurele maatregelen vaak vertraagd door een gebrek aan middelen, capaciteit of urgentiegevoel. Het integreren van stresstests in het beleid helpt steden om zwakke punten te identificeren. Dit vraagt echter om een bredere strategische inzet en het vaststellen van klimaatbestendigheid als een topprioriteit binnen stedelijke beleidsvorming.”

Dit lijkt me bestuurlijke codetaal voor er is nog heel veel werk aan de winkel.

Geplaatst op

Alweer een warmste maand januari ooit

Ook nog steeds belangrijk: het klimaat. En alweer sneuvelde een temperatuurrecord.

“Nooit eerder werden er wereldwijd zulke hoge temperaturen gemeten in januari als in januari 2025. Daarmee sneuvelt het nog maar 1 jaar oude record van januari 2024. De grens van 1,5 graden opwarming werd nu al voor de 18e keer tijdens de voorbije 19 maanden overschreden.”

We leven in een illusie van technologische maakbaarheid waarbij het doel is om de natuur/aarde naar onze hand te zetten. De hele boom rond AI is hier eigenlijk een prima illustratie van. De ontwikkeling versterkt onze verwijdering van de reële wereld omdat er nog meer activiteit in in de virtuele wereld gaat plaatsvinden. En ondertussen pretendeert AI om slimmer om te kunnen gaan met bijvoorbeeld droogte of onkruid op de akkers zodat de kosten omlaag kunnen cq de boer beter kan inspelen op klimaatverandering of natuurvriendelijker kan gaan boeren. Dit overigens wel op het moment dat het klimaat al is ontwricht en de natuur al om zeep is geholpen. En ondertussen slurpt AI gigantische hoeveelheden ook duurzaam opgewekte elektriciteit. Elektriciteit die we nodig hebben om weg te komen van fossiele brandstoffen.

Die maakbaarheid leek oppervlakkig gezien lange tijd ook wel redelijk te lukken, maar nu ontglipt het klimaat ons. Dat geldt ook voor de natuur, trouwens. En hoewel wetenschappers al jaren de noodklok luiden en de extreme weer events elkaar steeds sneller en heftiger opvolgen, is het niet iets waar we echt stil bij lijken te staan. Het is alsof iedereen zich druk maakt over de kwaliteit van de koffie. En dat is op zich prima, maar niet als het kantoorgebouw in brand staat. Ik vind het maximaal bevreemdend.