Een op de drie huishoudens kan overstromingsschade niet betalen

Het CPB heeft onderzoek gedaan naar het overstromingsrisico voor Nederlandse huishoudens en de financiële aspecten daarvan. De NOS schreef er een informatief bericht over.

Terwijl het risico op overstroming nog steeds klein is, neemt dat door de klimaatcrisis wel toe. En als het dan gebeurt, kan dat verstrekkende gevolgen hebben. Een op de drie huishoudens kan volgens het CPB de overstromingsschade niet betalen, ook niet na vergoeding door de verzekering en compensatie door de overheid.

Overigens heeft het CPB alleen gekeken naar echte overstromingen. Schade door heftige neerslag is niet meegenomen. Ook is vooral gekeken naar eengezinswoningen en huiseigenaren.

Mijn eigen conclusie in een notendop is de volgende. De klimaatcrisis maakt op termijn iedereen (via hogere belastingen en verzekeringspremies) armer, en bij sommigen (wanneer getroffen door klimaatschade, met lagere inkomens en/of wonend in risicogebieden) hakt het er meer in dan bij anderen.

Op dit moment worden de kosten van schade in hoge mate over iedereen verdeeld, dus ongeacht het individuele overstromingsrisico. De tegemoetkoming vanuit de overheid wordt uit de algemene middelen betaald en de verzekeraars maken bij de premieberekening geen onderscheid naar overstromingsrisico. Blijkbaar loopt er op dit moment een discussie of je er hierbij rekening mee moet houden of een locatie overstromingsgevoeliger is. Het voordeel daarvan zou kunnen zijn dat eigenaren een prikkel krijgen om hun huis meer overstromingsproof te maken. Een nadeel zou kunnen zijn dat hierdoor de premies in die gebieden stijgen. Het gevolg zou kunnen zijn dat mensen de premies niet meer kunnen betalen en on(der)verzekerd raken. Een en ander komt volgens het CPB aan de orde in de nieuwe Nationale Klimaatadaptatiestrategie die in 2026 moet verschijnen.

De verkeerde richting

Afgaand op de afgenomen aandacht in politiek en media zou je denken dat het wel goed gaat met het klimaat. Maar helaas, de werkelijkheid is anders. Vandaag kwam het zogenaamde Production Gap Report uit. Conclusie: de voortgang is onvoldoende. Sterker nog: we bewegen nog steeds in de verkeerde richting.


“The Production Gap Report finds that 10 years after the Paris Agreement, governments plan to produce more than double the volume of fossil fuels in 2030 than would be consistent with limiting global warming to 1.5°C, steering the world further from the Paris goals than the last such assessment in 2023.” (link in de comments)

En daar ging het 1.5 gradendoel, en daarmee ook een stabiele toekomst. Eigen fossiel belang eerst.

Berichtgeving NOS

Ook onze eigen NOS schreef over het Production Gap Report. Op zich een prima en informatief stuk. Gekmakend blijft het feit dat er in nog geen bijzin wordt gerept over de gevolgen van het (ruimschoots) niet halen van het doel van het Verdrag van Parijs. Alsof het tegenvallende economische groei betreft die we later wel weer kunnen inhalen. Alsof het geen kwestie van leven of dood is. Geen enkel urgentiegevoel.

En ook nu weer fascinerend hoe de wetenschapper die aan het woord komt elke keer weer de hoop op verbetering levend houdt in plaats van nou eens een toon aan te slaan die mensen echt wakker schudt. Op deze manier is het geen wonder dat veel mensen denken: het zal wel.

Klimaatdoelen 2030 vrijwel buiten bereik

Ieder jaar op Prinsjesdag publiceert het Planbureau voor de Leefomgeving de Klimaat- en Energieverkenning. De conclusie: het klimaatdoel voor 2030 is vrijwel buiten bereik. NRC schreef er een mooi artikel over.

Het probleem met het niet halen van de klimaatdoelen is, afgezien van de voortgalopperende klimaatcrisis, dat je alle uitstoot die je nu niet bespaart later moet besparen. Er moet dus meer in kortere tijd. Bovendien vraagt beleid tijd: het moet worden opgesteld, besloten en geïmplementeerd. Extra probleem is dat er veel vertrouwen bij burgers en ondernemers is verspeeld, ook hier ligt een uitdaging.

Hadden we dit kunnen zien aankomen? Het antwoord is ja. Dit was natuurlijk een kabinet dat niet warm liep voor het klimaat. Dat de VVD de minister van klimaat moest leveren was ook al geen goed voorteken. De NOS maakt een mooi overzicht van de aanpassingen in het klimaatbeleid de afgelopen periode. Bovendien lijkt wereldwijd het tij voor klimaatactie te keren, met Trump als aanvoerder. Alleen leidt het wegwensen van problemen er niet toe dat ze in de reële wereld ook echt verdwijnen. Sterker nog, de problemen stapelen zich buiten je zicht op en slaan dan verrassend hard terug. Verrassend vooral voor de mensen die dachten dat het allemaal wel mee zou vallen.

Branden rond Los Angeles: 53 mrd USD schade

Weetje: de schade als gevolg van de branden rond Los Angeles eerder dit jaar wordt geschat op 53 miljard USD (!!). Daarvan was zo’n 40 mrd verzekerd. Bovendien kwamen 29 mensen om het leven.

Het is de grootste schade ooit veroorzaakt door bosbranden. Herverzekeraar Munich Re legt daarbij nadrukkelijk de link met klimaatverandering. Om de schadelast te drukken is inzetten op preventie belangrijk, waaronder niet meer bouwen in risicovolle gebieden en robuuster bouwen als het om gebouwen en infrastructuur gaat. Maar daar schieten de natuur en het klimaat natuurlijk niet zoveel mee op.

Lagere inkomens extra de pineut

Overigens zijn ook in deze context de lagere inkomens extra de pineut. Het aantal on(der)verzekerden zal in deze groep immers zeer waarschijnlijk het hoogst zijn. Robuust(er) bouwen betekent ook duurder bouwen waardoor de woonlasten zullen stijgen. Dat geldt voor iedereen maar doet mensen met lagere inkomens relatief het meest pijn. En daar komt vervolgens de stijging van de verzekeringspremies nog eens bovenop. Tot slot zal ook de schade aan de publieke eigendommen zoals infrastructuur opgebracht moeten worden. Afhankelijk van de manier van belastingheffing zal ook dit (extra) pijn doen.

Kabinet komt met Hitte Aanpak 2025

Verrassing: dit rechtse kabinet erkent dat toenemende hitte de gezondheid van burgers bedreigt en heeft daarom een Hitte Aanpak 2025 gepubliceerd. Maar: het is vooral een processtuk geworden, vol met goede voorbeelden en intenties.

Kers op de taart is de wens/hoop/verwachting dat in 2028 het aantal gemeenten met een hitteplan is verdubbeld van 90 nu naar 180 dan. En nu maar hopen dat je in één van die gemeenten woont.

Dit artikel van Stadszaken.nl geeft een aardige eerste impressie van de Hitte Aanpak.

Zorgwekkende toename CO2

Verrassing! Niet zozeer omdat er sprake is van een Zorgwekkende toename CO2, vooral doordat natuur minder lijkt op te nemen. Dat was bij deskundigen en geïnteresseerden immers al langer bekend. Bijvoorbeeld in Duitsland stoten bossen al meer CO2 uit dan ze opnemen. Verrassend – in positieve zin – is het vooral dat de NOS er nu zo uitgebreid over schrijft.

Overigens figureert ook in dit stuk weer een wetenschapper die benadrukt dat het nog te vroeg is om harde conclusies te trekken. Eerder benoemde ik dit fenomeen al als één van de meer dan 25 redenen waarom we zo traag reageren op de klimaatcrisis.

En dat is niet per se een verwijt aan wetenschappers. Omzichtigheid in conclusies trekken hoort nu eenmaal bij de wetenschap. Maar het is net als met die patiënt die bij de longarts zit en hoort dat het niet goed gaat met zijn longen, wat hij overigens al wist. De arts zegt dat er eerst verder onderzoek naar de oorzaken gedaan moet worden eer er definitieve conclusies getrokken kunnen worden en een behandelplan kan worden opgesteld. Wat je zou verwachten is het dringende advies om per direct te stoppen met roken, bij het schuren van de kozijnen een stofmasker te dragen en niet meer boven het kampvuur en de BBQ te hangen. Vrij vertaald naar het klimaat: onze uitstoot van broeikasgassen moet nu echt zsm naar nul.

Klimaatschade wordt onverzekerbaar

Allianz, één van de grote verzekeraars wereldwijd, waarschuwt dat de klimaatcrisis bezig is het fundament onder onze samenleving en economie vandaan te trekken. Dat schrijft de Guardian in een artikel.

Met de stijgende temperaturen nemen de extreme weersomstandigheden en de veroorzaakte schades steeds verder toe. Om die schades te dekken moeten de verzekeringspremies zo ver stijgen dat ze onbetaalbaar worden voor gezinnen en ondernemingen. Maar zonder verzekering zullen banken geen hypotheken of investeringen meer verstrekken. Het risico dat ze hun geld kwijt raken is dan gewoon te groot.

Hele regio’s dreigen op deze manier onverzekerbaar te raken. In de bosbrandgebieden in Californië is dit al aan het gebeuren.

Dit geldt niet alleen voor woningen en bedrijven maar ook voor infrastructuur, transport, industrie en landbouw. En geen overheid zal in staat zijn de schade te dekken als de kosten oplopen in een ook nog eens steeds hoger tempo.

Gelukkig hebben we wel de technologie beschikbaar om van het verbranden van fossiele brandstoffen naar zero emissie technologie te gaan. Wat we nu nodig hebben is snelheid en schaal.

Interview met Roger Cox

Na de rechtszaken tegen de Staat en Shell nu een rechtszaak tegen ING met als inzet niets minder dan een leefbare aarde. Klimaatadvocaat Roger Cox over de strijdt die hij voert met het recht als wapen. Met op het eind een paar suggesties over wat je zelf kunt doen. Dit is de link naar de video op YouTube.

De energietransitie loopt vast

Bizar. Omdat het stroomnet zo vol zit en er vooralsnog geen extra aansluitingen mogelijk zijn, nemen bedrijven nu blijkbaar hun toevlucht tot… dieselaggregaten! Dat is in ieder geval wat BNR vandaag schrijft. Het gevolg: een slechtere luchtkwaliteit en meer klimaatverandering want meer uitstoot van o.a. fijnstof en CO2.

Eerder schreef ik al over dubbele boodschappen en meer onzekerheid over de energietransitie. De vraag is steeds meer: wanneer komt er een parlementaire enquête naar het falen in het opschalen van de stroominfrastructuur? En waar is het masterplan om de energietransitie vlot te trekken? De huidige weg leidt vooralsnog alleen maar tot meer onzekerheid en teleurstelling.

Nieuw woord

Met enige verbazing merkte ik dat de vrij logische combinatie van CO2 en coma nog niet bestond. Althans ik kwam CO2ma niet eerder tegen. Bij deze mijn voorstel om het woord in de Van Dale op te nemen!