De aarde staat in brand, de aarde smelt

Voor mij is al jaren de vraag hoe ik me tot de klimaatcrisis kan en moet verhouden. Ik heb jarenlang geprobeerd de angst en paniek die ik voel te kanaliseren door middel van het schrijven van artikelen en opinies. Daarvoor heb ik zes jaar in de Haagse gemeenteraad getrokken aan een sterker klimaatbeleid. Ik hoopte dat de overdracht van kennis en inzicht bij meer mensen zou leiden tot een gevoel van zo kan het niet langer, we moeten nu echt wat doen. Dat is sporadisch ook wel gelukt, maar de realiteit is dat we als collectief nog steeds niet uit de startblokken zijn gekomen. Ik schreef een opinie over hoe dat komt: 25+ redenen waarom we zo traag reageren op de klimaatcrisis.

Ik heb lang geworsteld met de vraag welke toon ik in mijn stukken zou kiezen. Meestal dwong ik mezelf om na een aantal dramatische alinea’s te eindigen met een hoopvolle noot. Omdat ik niet ongezellig wilde zijn. En vooral ook omdat ik hoopte dat lezers die hoopvolle noot zouden oppakken om mee aan de slag te gaan.

Maar de waarheid is dat ik weinig hoop op een goede afloop meer voel. Het gemillimeter van de incrementele verandering, die ook nog eens tergend langzaam gaat, wekt vooral de illusie dat we bezig zijn met het oplossen van de klimaatcrisis. Ondertussen rijden we met hoge snelheid op de afgrond af. Dat is de reden dat ik ga stoppen met de spagaat waarin ik mezelf had gemanoeuvreerd.

Vanaf nu ga ik me daarom naast het opschrijven en delen van nieuwe inzichten over de klimaatcrisis ook richten op het delen van mijn emoties. En daarvan zijn er een hoop: verbijstering, teleurstelling, verdriet, woede en angst. Ik heb ontdekt dat het maken van kunst mij daarbij helpt. Even lekker niet in woorden denken maar in beelden. Niet op een toetsenbord rammelen maar met houtskool en pastelkrijt in de weer. Ik kan het iedereen aanraden.

De aarde staat in brand, de aarde smelt.
Pastelkrijt op papier, 2024

Veranderen? Eerst de ketenen afwerpen (video)

We maken allemaal in de een of andere vorm deel uit van deze samenleving. Daarmee worden wij ook in meer of mindere mate beïnvloed door de geldende geschreven en ongeschreven regels. Maar wat nu als die regels leiden tot een situatie die niet meer houdbaar is? Denk aan de klimaatcrisis, het verlies van biodiversiteit, de grondstoffencrisis en de toenemende ongelijkheid. Eerder schreef ik deze bijdrage over aannames die tussen onze oren zitten en ons de kop gaan kosten.

Gelukkig weten we welke richting we op moeten veranderen om de situatie te verbeteren. Maar om het anders te kunnen doen, moeten we eerst uit het stramien van de conventies stappen die ons in deze situatie hebben gebracht. En dat is nog niet zo makkelijk. De druk van conventies, op het werk en privé, is immers groot.

Onlangs kwam ik dit kunstproject ´1000 Gestalten´ tegen dat precies deze worsteling in beeld vangt. Op deze website vind je meer uitleg over het project plus de link naar de video waarop de performance is vastgelegd. Dit is de link naar de video op Vimeo en deze naar Youtube. Ik hoop dat jullie de performance net zo sprekend en inspirerend vinden als ik.

Kunst en klimaat

‘Vanitas’-schilderijen uit de 17e eeuw visualiseren met schedels, gedoofde kaarsen, verwelkte bloemen, zeepbellen, vergane boeken, muziekinstrumenten, klokken, omgevallen glazen e.d. de thema’s ijdelheid, tijdelijkheid en zinloosheid van het aardse bestaan.

Wat zijn hedendaagse symbolen/attributen die in dit rijtje passen? Ik zie parallellen met onze tijd waarin de klimaatcrisis als een dreigende wolk boven ons bestaan hangt en we er maar niet in slagen om betekenisvolle stappen te zetten om het roer om te gooien en moest spontaan denken aan vliegtickets. Waar moet jij aan denken?

#kunstenklimaat #kunst #vanitas #photoshop