Over de financiering van het klimaatbeleid

Op dit moment gaat de klimaattop COP29 in Bakoe haar tweede week in. Zoals bekend gaat het er vooral om de financiering van het klimaatbeleid. Meer in het bijzonder gaat het om hoeveel geld de rijke landen aan de arme landen gaan geven voor het terugdringen van de uitstoot, voor aanpassing aan de klimaatverandering en om schade te compenseren. En welke landen wel of niet tot de rijke landen worden gerekend. NRC schreef er een bijzonder informatief stuk over.

Eerder hadden de rijke landen zich verplicht om vanaf 2020 jaarlijks 100 miljard dollar aan de arme landen beschikbaar te stellen voor klimaatbeleid. Ik wist wel dat dit niet van harte ging, maar wat NRC nu in detail beschrijft is echt shocking.

NRC: “Een groot deel van het geld is niet „nieuw en additioneel”, zoals was beloofd. Veel landen, ook Nederland, gooien alle ontwikkelingshulp op een hoop en proberen in ieder project het woord klimaat te flansen. Ook leningen gelden als klimaathulp – in 2022 bijna 70 procent van alle financiering – terwijl arme landen al flink in de schulden zitten en de rente daarvan al vaak niet eens kunnen betalen. Ontwikkelingslanden en hulporganisaties beschuldigen de rijke landen, die zelf hun data aanleveren, bovendien van dubbeltellingen. En omdat de 100 miljard dollar nooit is gecorrigeerd voor inflatie – dan zou het inmiddels om zo’n 150 miljard dollar moeten gaan – is het in feite veel minder dan werd toegezegd.”

Om je dood te schamen

Het is om je dood te schamen. De landen die verantwoordelijkheid voor de shit waar we in zitten – de rijke landen dus – wringen zich in alle mogelijke bochten om maar zo min mogelijk te hoeven betalen. Het is ook om je haren uit te trekken. Alleen samen kunnen we immers de uitstoot zo snel mogelijk naar nul brengen.

Maar het is zeker ook heel erg tragisch. Door arme landen aan het lijntje te houden helpen de rijke landen ook hun eigen toekomst om zeep. Ja, de arme landen hebben nu al het meeste last van een ontwricht klimaat. Maar nee, de rijke landen zijn niet immuun voor klimaatschade en al hun rijkdom gaat ze niet beschermen. Kijk maar naar de recente overstromingen in Spanje.

Hoe nu verder? Tot nu toe hebben de rijke landen er dus helaas een potje van gemaakt. De kans dat dit gaat veranderen lijkt niet heel hoog. De arme landen vragen meer geld, namelijk 1000 miljard dollar per jaar. Maar met Trump aan de macht valt van de VS weinig meer te verwachten. Helaas werkt het dan zo dat andere landen ook eerder de andere kant opkijken. Alsof het hier om nice to have dingen gaat. Zo tragisch.

Carice van Houten over de klimaatcrisis

NRC interviewt Carice van Houten over hoe ze klimaatactivist is geworden. Een wonderschoon en openhartig interview dat ik iedereen kan aanraden om te lezen.

Waarom? Misschien wel vooral omdat er een moment komt dat ook bij jou de urgentie van de klimaatcrisis in alle hevigheid binnenkomt.

En omdat het geen schande is om dan overspoeld te worden door alle emoties die daarbij horen. En om vervolgens de juiste keuzes te maken. Het is immers zoals een bekende voetballer zei: “Je ziet het pas als je het ziet.”

De anderhalve graad is dood

“De anderhalve graad is dood.” Dat schrijft NRC deze week in een vooruitblik naar een nieuwe klimaatrapport van het IPCC dat binnenkort verschijnt.

De nog enigszins veilig geachte grens van de opwarming van de aarde ligt daarmee buiten bereik. Overigens is op het noordelijk halfrond de anderhalve graad al lang bereikt en is Nederland zelfs nog harder opgewarmd. Maar dit gaat over de gemiddelde temperatuur op de hele aarde, inclusief de oceanen die megaveel warmte hebben opgenomen. En die gemiddelde temperatuur stijgt dus door, mede omdat de emissies van broeikasgassen ook nog doorstijgen.

Dit bericht zal voor velen een schok zijn (hoop ik althans). Voor deskundigen en iedereen die zich er ook maar een beetje in heeft verdiept is dit totaal geen verrassing. Twee jaar geleden schreef ik al dat Nederland zichzelf matste met zijn Klimaatwet, dat daarmee het anderhalve graden doel te niet gehaald kan worden.

Het tragische is dat veel activisten, politici en ook een enkele journalist dit ook al wisten, maar bleven suggereren dat het anderhalve graden doel nog binnen bereik lag. De redenering was dat wanneer duidelijk zou worden dat anderhalve graad niet meer haalbaar was, alle remmen los zouden gaan richting de twee graden.

Zelf dacht ik altijd dat burgers recht hadden op de waarheid? Op deze manier is mensen het recht op angst, verontwaardiging en actie ontnomen. Maar goed, de harde waarheid ligt nu met enige vertraging alsnog op straat. De vraag is wat ‘we’ ermee gaan doen. Gezellig doorkneuteren richting de apocalypse of de beuk in het klimaatbeleid?

Gerrit Hiemstra over het klimaat

Mustread voor iedereen die professioneel wel eens met de toekomst bezig is. Weerman Gerrit Hiemstra over de opwarming van de aarde: “Wat we meemaken, en wat we nog mee gaan maken. Het is echt ongekend. En heel veel mensen halen gewoon hun schouders op.”


„Grootschalige bosbranden worden in Nederland voorstelbaar. Overstromingen zoals in 1953 worden op de langere termijn voorstelbaar. Weinig mensen hebben in de gaten hoe groot dit is.”

“Als men was blijven leven zoals in de jaren zeventig, zaten we nu veel minder in de problemen, weet hij. „We moeten anders nadenken over onze manier van leven. Die is veel te verkwistend, we zijn te veel roofbouw op de wereld aan het plegen.””

Dat klinkt niet best. Maar wat nu als alle slimme professionals hier op LinkedIn* nou eens zeg 10% van hun tijd gaan besteden aan het bijsturen van de mammoettanker? En dan niet volgend jaar ofzo, maar nu? Want later heeft het geen zin meer. Want dan is er ook geen economie meer over die lijkt op wat we nu hebben. En dat geldt dus ook voor je baan: no jobs on a dead planet.

*deze bijdrage verscheen ook op LinkedIn, vandaar 😉

Waterkwaliteit is de volgende crisis

Het gaat niet goed met de kwaliteit van onze wateren en dat gaan we steeds meer merken omdat bijv bouwactiviteiten geen doorgang kunnen vinden. Drie dingen vielen mij bij het lezen van dit artikel in NRC op.

De meest ingrijpende (en effectieve) maatregelen zoals m.b.t. stikstof zijn steeds op de lange baan geschoven, het ministerie van I&W put zich uit in relativerende bewoordingen en er is een duidelijke samenhang met de klimaatcrisis want hogere temperaturen en drogere zomers schaden de waterkwaliteit.

En zo zijn we dus hard op weg naar de volgende crisis. Kan er nog wel bij, zullen we maar zeggen.

“Het grote klimaatsterven is begonnen”

Het is op een bepaalde manier fascinerend. Terwijl we de planeet om zeep helpen, houden we precies bij hoe ver we er al mee gevorderd zijn. Neem de oceanen, daar gaat het dus helemaal niet goed mee.

Samengevat: te warm, te zuur en te zuurstofloos en dat is allemaal het gevolg van de opwarming. Soorten krijgen het moeilijk, migreren of sterven en vissen die blijven worden kleiner. Een hoogleraar zegt: “Het grote klimaatsterven is begonnen”. Niet alleen in de oceanen overigens maar ook op land. Onderzoekers spreken over de zesde massa extinctie.

Voor iedereen die dacht dat we nog tot 2050 de tijd hadden om de uitstoot naar nul terug te brengen, is de boodschap: 2050 is veel te laat! We moeten als een dolle energie gaan besparen en de overstap maken naar duurzame energiebronnen. En zeker geen nieuwe olie- en gasvelden meer aanboren, zoals nu nog wel op grote schaal gebeurt.

Voor de biodiversiteit is het devies: geen nieuwe natuur opofferen maar natuur herstellen. En natuurlijk veel minder bestrijdingsmiddelen gebruiken.

Ook NRC spreekt nu over een ‘Nieuw Tijdperk’

Terwijl het slechte klimaatnieuws zich maar blijft opstapelen, ben ik een beetje zoekend hoe ik daar het beste over kan schrijven. Binnenkort meer daarover.

Ondertussen is het toch een soort van ‘leuk’ om te zien dat ook NRC inmiddels spreekt van een “nieuw tijdperk” cq “Nieuw Klimaattijdperk”. Wie had dat gedacht toen ik een paar jaar geleden deze domeinnaam claimde?

Record na record

NRC pakt vandaag uit met een voorpagina over de oplopende temperatuurrecords vanwege de klimaatcrisis. Enerzijds blij dat ze dat doen, anderzijds vreselijk dat we hier zijn beland.

Ik hoop zo dat meer mensen hierdoor wakker worden geschud en tot actie overgaan. Bijvoorbeeld bij de verkiezingen in maart. Tegelijkertijd heb ik er een hard hoofd in. Het bewustzijn en de handelingsbereidheid gaan de goede kant op maar het gaat zo tergend langzaam! We stomen onszelf langzaam maar zeker gaar op onze mooie planeet, nog steeds op weg naar 3 graden opwarming. En dat wordt geen pretje.