Gasverbruik woningen in beeld

Met dit koude weer zijn ze weer goed te zien: de pluimen uit de schoorsteentjes van de CV-ketels in onze woningen. Lekker warm in de huizen, helaas ook steeds warmer op aarde. Bij de verbranding van aardgas komt immers ook het broeikasgas CO2 vrij.

Klimaatakkoord

Omdat onze CO2-uitstoot z.s.m. naar 0 moet, zijn aan de Klimaattafel afspraken gemaakt over hoe dat te bereiken. In het hoofdstuk Gebouwde Omgeving van het Klimaatakkoord staat daarover het volgende:

“We staan aan de vooravond van een duurzame transformatie van de gebouwde omgeving, een aanpassing van onze ruim 7 miljoen huizen en 1 miljoen gebouwen, veelal matig geïsoleerd en vrijwel allemaal verwarmd door aardgas, tot goed geïsoleerde woningen en gebouwen, die we met duurzame warmte verwarmen en waarin we schone elektriciteit gebruiken of zelfs zelf opwekken. Dat gaan we tot 2050 stapsgewijs en samen met bewoners en eigenaren van deze gebouwen doen.”

“Om de klimaatdoelen voor 2030 te halen, moeten we gestaag het tempo van de verduurzaming opvoeren tot meer dan 50.000 bestaande woningen per jaar in 2021. En vóór 2030 moeten we al in een ritme van 200.000 per jaar zitten. Het doel is om in 2030 in de gebouwde omgeving 3,4 Mton minder CO2 uit te stoten dan in het referentiescenario.”

Nog niet uit de startblokken

Dat is een gigantische opgave die helaas nog steeds niet echt uit de startblokken komt. Gemeenten zijn vooral bezig met het maken van plannen welke wijken als eerste van het gas af gaan, en welke techniek dan voor warme huizen moet zorgen. En voor huiseigenaren zijn er (te)veel redenen om niet aan de slag te gaan. Als ze zich al aangesproken voelen. De Rabobank heeft er deze analyse aan gewijd.

Uit eigen ervaring weet ik dat huiseigenaren aanlopen tegen problemen als tegenstrijdige adviezen, twijfel over de kwaliteit van aannemers en kostenramingen en vragen voer de financiering. Verduurzamen lijkt nu vooral voor de echte doorzetters, en dat is echt zonde. Laten we hopen dat de landelijke politiek na de komende verkiezingen voor meer tempo zorgt.

Het Nederlandse klimaatdoel is misleidend

De wetenschappers van de Klimaathelpdesk schrijven: “Om de 1,5 graden doelstelling te halen met 66% kans mag er wereldwijd nog maar een beperkte hoeveelheid CO2 uitgestoten worden. Hoeveel aanspraak heeft een welvarende Nederlander hierop: meer dan, minder dan of evenveel als iemand uit een ontwikkelingsland? Dit heeft alles te maken met rechtvaardigheid. Als je uitgaat van “evenveel” dan moet Nederland rond het jaar 2026 klimaatneutraal zijn.”

Klimaatdoel

Het jaar 2026 is echt andere koek dan het actuele klimaatdoel van Nederland en de EU, namelijk om in 2050 klimaatneutraal te zijn, met als tussendoel -55% uitstoot in 2030. De discrepantie tussen wat nodig is voor het 1,5 graden doel en wat landen zich als doel stellen is echt enorm. Het scheelt ‘maar’ 24 jaar. Een niet adequaat doel is een groot probleem omdat alle inspanningen daardoor verkeerd worden gefocussed.

Misleiding

Zolang landen (regeringen) niet erkennen dat hun doel achterhaald cq ontoereikend is, en ondertussen doen alsof alles wat ze doen in lijn is met het Verdrag van Parijs, zullen veel burgers blijven geloven dat we op het goede spoor zitten. Het is dus geen wonder dat veel mensen zich afwachtend opstellen. En dat terwijl we we volgens de VN juist op weg zijn naar opwarming met een desastreuze 3 (!) graden. Feitelijk is hier sprake van ernstige misleiding van burgers. Het is niet voor niks dat een beweging als Exctinction Rebellion als één van haar eisen heeft: Tell the Truth.

Kwetsbaar

Mijn indruk is dat regering en politieke partijen bijzonder kwetsbaar zijn op deze discrepantie van 26 jaar. Naarmate de opgeworpen mist rond het 2050-klimaatdoel wegtrekt, wordt het voor hen noodzakelijker zich hierover uit te spreken. Juist met het oog op de verkiezingen in maart en de daaropvolgende formatie biedt dit kansen voor burgers en klimaatbeweging het klimaatdoel aan te scherpen.

Record na record

NRC pakt vandaag uit met een voorpagina over de oplopende temperatuurrecords vanwege de klimaatcrisis. Enerzijds blij dat ze dat doen, anderzijds vreselijk dat we hier zijn beland.

Ik hoop zo dat meer mensen hierdoor wakker worden geschud en tot actie overgaan. Bijvoorbeeld bij de verkiezingen in maart. Tegelijkertijd heb ik er een hard hoofd in. Het bewustzijn en de handelingsbereidheid gaan de goede kant op maar het gaat zo tergend langzaam! We stomen onszelf langzaam maar zeker gaar op onze mooie planeet, nog steeds op weg naar 3 graden opwarming. En dat wordt geen pretje.

Topvervuiler in beeld

We hebben beelden nodig om ons brein te helpen informatie te verwerken. Het is niet voor niets dat bedrijven miljarden investeren in geraffineerde reclamecampagnes. En dat sommige beelden juist liever buiten de publiciteit worden gehouden omdat deze negatieve effecten van een product laten zien. Geen beeld, geen ophef.

Hoe breng je de uitstoot van broeikasgassen die ons klimaat kapot maken in beeld? Kooldioxide is onzichtbaar, dus dat is lastig, maar je kunt wel een deel van het productieproces laten zien waarin CO2 vrijkomt.

Volgens het register van de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) is staalproducent Tata Steel in IJmuiden met 6.272 tonnen CO2 de grootste uitstoter van CO2 in Nederland in 2019 (bron: WISE).

Oplossingsrichtingen

Een oplossingsrichting voor een meer klimaatneutrale productie van staal is het opvangen en opslaan van de CO2. Een meer duurzame oplossing is de inzet van waterstof bij de productie van staal. In dat geval komt er geen CO2 meer vrij. Dit vergt wel enorme hoeveelheid waterstof en daarvoor zijn weer enorme hoeveelheden stroom nodig. Zolang die stroom niet duurzaam opgewekt kan worden, is het positieve effect van waterstof beperkt. Daarom wil Tata op de meer korte termijn inzetten op het afvangen en opslaan van CO2 onder de Noordzee.

EU verhoogt klimaatambitie, maar niet genoeg

De EU heeft deze week haar CO2-reductiedoel voor 2030 opgeschroefd naar 55%. Dat is goed nieuws voor het klimaat, al moeten we de realisatie nog wel even afwachten.

Anderhalve graden doel niet meer haalbaar

Maar we weten ook dat -55% niet genoeg is om het 1,5 gradendoel te halen. Dit betekent dus dat de EU als wereldwijde voorloper dit doel definitief heeft laten schieten. Dat is héél slecht nieuws voor het klimaat, en dus ook voor ons mensen.

Met de momenteel bekende klimaatplannen van alle landen zijn we op weg naar een opwarming van 3,2 graden eind van deze eeuw, zo werd deze week bekend. Er moeten dus snel veel maatregelen bij komen, en worden uitgevoerd.

Factor 1,5

Wist je trouwens dat een gemiddelde temperatuurstijging van bijv 1,5 graden Celsius overeenkomt met een ongeveer 1,5x hogere temperatuurstijging boven land, dus 2,25 graad stijging? Dit komt door de afkoelende werking van de oceanen waardoor het gemiddelde lager uitkomt.

Klimaatstaking in beeld

Beelden zeggen vaak zoveel meer dan woorden. Zo ook deze zwart-wit foto’s van de klimaatstaking van jongeren op 7 februari 2019 in Den Haag.

Onbegrijpelijk dat we als samenleving niet in staat zijn de klimaatcrisis te tackelen en dat jongeren voor hun toekomst de straat op moeten.

Op de foto’s berust copyright. Neem contact met me op om ze te gebruiken.

Change your thoughts and you an change the world

Don’t destroy our future

Boeit onze toekomst je niet?

There is no planet B

Stop stealing our future

Waht happens in your generation does not stay in your generation

The ocean will rise but so wil lwe

Nieuw-Zeeland besluit climate emergency

Soms zou je willen dat je in een ander land woonde, bijv in Nieuw-Zeeland. Niet alleen vanwege het mooie landschap en accent (zie video), maar ook omdat regering en parlement er net de klimaatnoodtoestand hebben uitgeroepen als noodzakelijke stap om de komende generaties te beschermen tegen de klimaatcrisis.

Waarin de premier er met passie voor pleit om als overheid het goede voorbeeld te geven en in 2025 klimaatneutraal te zijn. Want “hoe kun je van de private sector stappen verwachten als je zelf geen leiderschap vertoont?”

Ter info: het Europese Parlement heeft in november 2019 de klimaattoestand afgekondigd. Onze eigen Tweede Kamer heeft een voorstel daartoe van de Partij voor de Dieren in meerderheid afgewezen.

Voor zo’n overheid wil je toch niet werken?

“Een zeer groot deel van de stikstofneerslag in natuurgebieden wordt veroorzaakt door een handvol agrarische bedrijven in en rond beschermde natuurgebieden. Een van de uitschieters is een kalkoenboer op de Veluwe. Die veroorzaakt meer stikstofneerslag in de natuur dan Nederlandse automobilisten aan stikstof besparen door niet harder te rijden dan 100 kilometer per uur.” Dat is de opening van dit bericht op de NOS-site.

Onzekere politiek durft niet door te pakken

Dat wijst in de richting van een overzichtelijke oplossing, maar omdat ‘vrijwilligheid’ het actuele toverwoord in de politiek is, blijven we pas op de plaats maken. En uiteraard zijn de lobbyisten en belangenbehartigers er weer als de kippen (!) bij om twijfel te zaaien over het onderzoek van Investico.

Slecht voor het imago van de overheid als werkgever

Wat dat betreft lijkt het stikstofdossier 1-op-1 op het klimaatdossier. Het onbegrijpelijke en schokkende van dit verhaal is de totale ontkenning van de realiteit, de visieloosheid en het gebrek aan moed in het politiek systeem, zeker wat betreft de regeringspartijen. Voor zo’n overheid wil je toch niet meer werken?

En dan is het redden wat er te redden valt

De landbouwsector is voor de Nederlandse politiek wat de automobielsector voor de Duitse is. Jarenlang de hand boven het hoofd ten koste van mens, milieu en klimaat, tot het 1 seconde voor 12 is en dan is het redden wat er te redden valt. Ik heb het gevoel dat dat moment niet meer heel ver weg is.

Ons politiek systeem is te traag

Volgens 1Vandaag zeggen deskundigen dat de verkeersdrukte door meer thuiswerken beter over de dag verdeeld zal worden en dat geplande weguitbreidingen daarom kritisch tegen het licht moeten worden gehouden.

De politiek zit vast in oud denken

Maar de minister en ook een meerderheid in de Tweede Kamer willen (vooralsnog) verder op de oude voet. Dat betekent dus bomen kappen voor meer asfalt zodat er ook weer ruimte ontstaat voor meer autoverkeer.

Dat is dubbel jammer. Want zo nemen we prikkels weg voor de transitie van het verkeerssysteem. En bovendien is het een bewijs voor het slechte lerend vermogen van het politieke systeem. Een fenomeen dat we ook in de energietransitie zien. Vanuit onbegrip van de situatie en/of de angst kiezers voor het hoofd te stoten durven politici alleen piepkleine stapjes in de goede richting aan. Dat is geen leiden, dat is op de rem staan.

Oplossing moet vanuit de burgers komen

De centrale vraag is daarom volgens mij hoe je een belangrijk deel van de in lethargie gesuste consumptieburgers weer wakker kunt kussen zodat ze van zich laten horen, op social media, in de traditionele media, op straat en in de politiek.

Mensen maken zich steeds meer zorgen over klimaatontwrichting, maar het leidt nog maar marginaal tot betekenisvolle actie. Dat moet veranderen. Daar zit ook de sleutel tot een reanimatie van onze democratie, want meer druk in de richting van doortastend klimaatbeleid en meer passievolle klimaatkandidaten in de politiek leiden tot een heel andere dynamiek. En dat betekent dan meteen ook dat de fossiele lobby minder voeten aan de grond krijgt.

Klimaliste Deutschland


Ik vermoed dat juist vanuit dit perspectief in Duitsland een nieuwe partij is opgericht, met als centrale doel het voldoen aan het klimaatverdrag van Parijs: de Klimaliste Deutschland. Daarmee geven ze uiting aan het verlangen van veel burgers en dwingen ze meteen ook Die Grünen om kleur te bekennen. Democratie is soms gewoon ook een kwestie van doen.

Kunst en klimaat

‘Vanitas’-schilderijen uit de 17e eeuw visualiseren met schedels, gedoofde kaarsen, verwelkte bloemen, zeepbellen, vergane boeken, muziekinstrumenten, klokken, omgevallen glazen e.d. de thema’s ijdelheid, tijdelijkheid en zinloosheid van het aardse bestaan.

Wat zijn hedendaagse symbolen/attributen die in dit rijtje passen? Ik zie parallellen met onze tijd waarin de klimaatcrisis als een dreigende wolk boven ons bestaan hangt en we er maar niet in slagen om betekenisvolle stappen te zetten om het roer om te gooien en moest spontaan denken aan vliegtickets. Waar moet jij aan denken?

#kunstenklimaat #kunst #vanitas #photoshop