Tag: klimaatcrisis

Geplaatst op

De opwarming van de aarde in kaart

In het Verdrag van Parijs is afgesproken om de opwarming van de aarde bij voorkeur onder de 1,5 graad Celsius te houden en zeker onder de 2 graden. Daarbij gaat het om de gemiddelde wereldwijde temperatuur. De volgende kaart opgesteld door Ed Hawkins laat de feitelijke opwarming per regio zien.

Duidelijk is dat Nederland al op zo’n 2 graden opwarming zit, en Duitsland al op zo’n 2,5 graden. Waarom bevindt de wereldwijde opwarming zich dan nog steeds (net) onder de 1,5 graden? Het antwoord is dat de oceanen ontzettend veel warmte hebben gebufferd, waardoor de wereldwijde temperatuurstijging (nog) niet de pan is uitgerezen. Maar de laatste jaren zijn de oceanen met een inhaalrace bezig die wetenschappers voor een raadsel stelt. De volgende figuur laat dit zien:

Op naar de drie graden?

Op een recent congres in Hamburg hebben meteorologen bekend gemaakt dat een toename van de opwarming naar 3 graden (wereldwijd) in 2050 tot de mogelijkheden behoort. Dat zou betekenen dat de aarde de komende 25 jaar net zoveel opwarmt als de afgelopen 150 jaar.

Geplaatst op

De verkeerde richting

Afgaand op de afgenomen aandacht in politiek en media zou je denken dat het wel goed gaat met het klimaat. Maar helaas, de werkelijkheid is anders. Vandaag kwam het zogenaamde Production Gap Report uit. Conclusie: de voortgang is onvoldoende. Sterker nog: we bewegen nog steeds in de verkeerde richting.


“The Production Gap Report finds that 10 years after the Paris Agreement, governments plan to produce more than double the volume of fossil fuels in 2030 than would be consistent with limiting global warming to 1.5°C, steering the world further from the Paris goals than the last such assessment in 2023.” (link in de comments)

En daar ging het 1.5 gradendoel, en daarmee ook een stabiele toekomst. Eigen fossiel belang eerst.

Berichtgeving NOS

Ook onze eigen NOS schreef over het Production Gap Report. Op zich een prima en informatief stuk. Gekmakend blijft het feit dat er in nog geen bijzin wordt gerept over de gevolgen van het (ruimschoots) niet halen van het doel van het Verdrag van Parijs. Alsof het tegenvallende economische groei betreft die we later wel weer kunnen inhalen. Alsof het geen kwestie van leven of dood is. Geen enkel urgentiegevoel.

En ook nu weer fascinerend hoe de wetenschapper die aan het woord komt elke keer weer de hoop op verbetering levend houdt in plaats van nou eens een toon aan te slaan die mensen echt wakker schudt. Op deze manier is het geen wonder dat veel mensen denken: het zal wel.

Geplaatst op

Branden rond Los Angeles: 53 mrd USD schade

Weetje: de schade als gevolg van de branden rond Los Angeles eerder dit jaar wordt geschat op 53 miljard USD (!!). Daarvan was zo’n 40 mrd verzekerd. Bovendien kwamen 29 mensen om het leven.

Het is de grootste schade ooit veroorzaakt door bosbranden. Herverzekeraar Munich Re legt daarbij nadrukkelijk de link met klimaatverandering. Om de schadelast te drukken is inzetten op preventie belangrijk, waaronder niet meer bouwen in risicovolle gebieden en robuuster bouwen als het om gebouwen en infrastructuur gaat. Maar daar schieten de natuur en het klimaat natuurlijk niet zoveel mee op.

Lagere inkomens extra de pineut

Overigens zijn ook in deze context de lagere inkomens extra de pineut. Het aantal on(der)verzekerden zal in deze groep immers zeer waarschijnlijk het hoogst zijn. Robuust(er) bouwen betekent ook duurder bouwen waardoor de woonlasten zullen stijgen. Dat geldt voor iedereen maar doet mensen met lagere inkomens relatief het meest pijn. En daar komt vervolgens de stijging van de verzekeringspremies nog eens bovenop. Tot slot zal ook de schade aan de publieke eigendommen zoals infrastructuur opgebracht moeten worden. Afhankelijk van de manier van belastingheffing zal ook dit (extra) pijn doen.

Geplaatst op

Hittegolven teisteren Europese economie

Nu de klimaatcrisis in de versnelling gaat, neemt ook het aantal berichten over de gevolgen toe. Zeker ook BNR is de laatste tijd ‘goed’ bezig wat dat betreft. Vorige week nog een artikel met als kop “Middellandse Zee tikkende tijdbom door extreem hoge watertemperaturen”. Deze week een bericht over de gevolgen van de hitte voor de economie.

Waar je de laatste tijd steeds vaker lijkt te horen: “Maar klimaatbeleid is slecht voor de economie!” en redacties bij bericht over hitte foto’s van ijsjes etende mensen in een fontein laten zien, laat BNR een deskundige aan het woord. “De economische gevolgen van extreme hitte zijn ingrijpend voor de Europese economie. Dat stelt kredietverzekeraar Allianz Trade op basis van een aantal recent verschenen rapporten. De kosten van één dag extreme hitte – waar de temperatuur boven de 32 graden Celsius uitkomt – staat gelijk aan een halve dag staken.” “Op het moment dat het kwik boven de 32 graden stijgt, kan de fysieke arbeidscapaciteit tot wel 40 procent dalen. Bij een temperatuur van 38 graden zijn de gevolgen voor de arbeidsproductiviteit nog dramatischer, met een afname tot 66 procent.”

Goed dat BNR het klimaat van gelaten relativering van de klimaatcrisis doorbreekt met de keiharde feiten.

Geplaatst op

Don’t look up voor gevorderden

EenVandaag kwam gisteren met een artikel over de extreme hitte in Zuid-Europa. De vraag die daarbij centraal stond was: kan zonvakantie door klimaatverandering straks nog wel? Bij het lezen ervan ontplofte mijn hoofd en dat kwam niet door de hitte. Er is zoveel mis met deze insteek dat ik eigenlijk niet zo goed weet waar ik moet beginnen.

Het meest problematische is misschien nog wel hoe de lezer op een bepaald pad wordt geleid. Een pad met vragen als: oh, naar welke alternatieve vakantiebestemmingen kan ik dan op vakantie? Of kan ik nog wel naar Zuid-Europa, maar dan in het voor- of naseizoen? Op die manier blijft het feit dat de klimaatcrisis de fundamenten onder onze manier van leven aan het wegslaan is ver buiten beeld.

Problematisch is ook dat uitsluitend het perspectief van de Nederlandse vakantieganger centraal staat. Alsof er geen lokale bevolking is die onder de droogte en hitte lijdt, evenals trouwens de natuur. Alsof de landbouwproductie er niet fors door afneemt. Dat er geen economische effecten zijn. En alsof we niet in een verbonden wereld (in dit geval EU) leven waar die effecten vroeger of later ook ons zullen raken. Eerder schreef ik deze bijdrage met de hoopgevende titel “Gaat Zuid-Europa ten onder aan de klimaatverandering?” over dit thema.

En Nederland dan?

Wat me trouwens brengt op nog een ander problematisch punt van deze insteek. Door te focussen op het wel en wee van vakantiegangers in Zuid-Europa blijft buiten beeld dat ook in eigen land de situatie precair begint te worden. Maandenlang nauwelijks neerslag en nu dus verdacht hoge temperaturen. Het nationale hitteplan wordt er zelfs voor van stal gehaald. De droogte heeft gevolgen voor de landbouw, de natuur, bosbranden en drinkwatervoorraden, al lezen we er (nog) verrassend weinig over. De hitte heeft effect op de gezondheid, om te beginnen die van zwakkere groepen. Denk bijvoorbeeld aan ouderen met een laag inkomen in veel te warme appartementen. Ook daar lezen we (nog) verrassend weinig over. Wel is inmiddels duidelijk dat nog maar 90 van de 342 gemeenten een eigen hitteplan hebben.

En dan te bedenken dat we moeten verwachten dat dit niet het einde van de klimaatverandering is maar dat het gemiddeld elk jaar een stuk heftiger zal worden. Dat zijn allemaal vraagstukken die me een stuk relevanter lijken dan de vraag die EenVandaag centraal stelt. Maar wel een stuk confronterender, dat dan weer wel, en EenVandaag heeft dit handig weten te omzeilen. Het lijkt wel “Don’t look up” voor gevorderden.

Geplaatst op

Over alles behalve klimaatverandering

In 2011 presenteerde kunstenaar Isaac Cordal deze sculptuur in Berlijn als onderdeel van zijn serie Follow the Leaders. Op het internet kreeg het werk al snel het onderschrift Politicians discussing global warming. Het is een verwijzing naar de rituele onderhandelingen tussen politici over het beperken van de klimaatverandering. Zelfs als de intenties goed zijn, is het resultaat steevast dat de klimaatverandering gewoon doorgaat.

Inmiddels zijn we in een situatie beland waarin andere crisis om steeds meer aandacht vragen terwijl de aandacht voor de klimaatcrisis afneemt. Het lijkt soms wel alsof politici opgelucht zijn dat ze niet meer over klimaat hoeven te praten. Klimaatverandering beperken vraagt uiteindelijk immers om ingrijpende en dus impopulaire maatregelen.

Geplaatst op

Kabinet komt met Hitte Aanpak 2025

Verrassing: dit rechtse kabinet erkent dat toenemende hitte de gezondheid van burgers bedreigt en heeft daarom een Hitte Aanpak 2025 gepubliceerd. Maar: het is vooral een processtuk geworden, vol met goede voorbeelden en intenties.

Kers op de taart is de wens/hoop/verwachting dat in 2028 het aantal gemeenten met een hitteplan is verdubbeld van 90 nu naar 180 dan. En nu maar hopen dat je in één van die gemeenten woont.

Dit artikel van Stadszaken.nl geeft een aardige eerste impressie van de Hitte Aanpak.

Geplaatst op

Dagdromend

Mijn onderschrift bij de volgende afbeelding luidt:
“Dagdromend dat de volwassenen eindelijk de klimaatcrisis gaan oplossen.”
“Daydreaming that the adults finally start solving the climate crisis.”

Deze afbeelding heb ik gemaakt met behulp van AI. Het programma heet Midjourney. Ik vind het interessant om ermee te experimenteren, om te kijken in hoeverre je AI wel (of niet) kunt inzetten voor kunst en activisme. Interessant vind ik daarbij het gegeven dat je via taalinstructies een afbeelding tot stand kunt (laten) brengen. En om daarbij en passant de blijkbaar ingebouwde vooroordelen cq limieten tegen te komen. Zo moet je bij afbeeldingen met mensen doorgaans expliciet vragen om (ook) mensen van kleur weer te geven. Standaard ligt de focus vaak bij witte mensen en dan ook nog eens vooral mannen. Interessant vind ik ook dat je in ieder geval bij dit programma vaak wel goed kunt zien dat een afbeelding kunstmatig gegeneerd is.

En inderdaad, AI vreet energie, net als bijvoorbeeld datacenters. Voor mij is dat vooral een reden om er bewust en zuinig mee om te gaan. Maar om de nieuwe ontwikkeling compleet te negeren lijkt mij geen goede insteek. Laten we onderzoeken of we aan de enorme hoeveelheid shit die met AI wordt geproduceerd ook nog wat kritische en slimme dingen kunnen toevoegen.

Geplaatst op

Zorgwekkende toename CO2

Verrassing! Niet zozeer omdat er sprake is van een Zorgwekkende toename CO2, vooral doordat natuur minder lijkt op te nemen. Dat was bij deskundigen en geïnteresseerden immers al langer bekend. Bijvoorbeeld in Duitsland stoten bossen al meer CO2 uit dan ze opnemen. Verrassend – in positieve zin – is het vooral dat de NOS er nu zo uitgebreid over schrijft.

Overigens figureert ook in dit stuk weer een wetenschapper die benadrukt dat het nog te vroeg is om harde conclusies te trekken. Eerder benoemde ik dit fenomeen al als één van de meer dan 25 redenen waarom we zo traag reageren op de klimaatcrisis.

En dat is niet per se een verwijt aan wetenschappers. Omzichtigheid in conclusies trekken hoort nu eenmaal bij de wetenschap. Maar het is net als met die patiënt die bij de longarts zit en hoort dat het niet goed gaat met zijn longen, wat hij overigens al wist. De arts zegt dat er eerst verder onderzoek naar de oorzaken gedaan moet worden eer er definitieve conclusies getrokken kunnen worden en een behandelplan kan worden opgesteld. Wat je zou verwachten is het dringende advies om per direct te stoppen met roken, bij het schuren van de kozijnen een stofmasker te dragen en niet meer boven het kampvuur en de BBQ te hangen. Vrij vertaald naar het klimaat: onze uitstoot van broeikasgassen moet nu echt zsm naar nul.

Geplaatst op

Klimaatschade wordt onverzekerbaar

Allianz, één van de grote verzekeraars wereldwijd, waarschuwt dat de klimaatcrisis bezig is het fundament onder onze samenleving en economie vandaan te trekken. Dat schrijft de Guardian in een artikel.

Met de stijgende temperaturen nemen de extreme weersomstandigheden en de veroorzaakte schades steeds verder toe. Om die schades te dekken moeten de verzekeringspremies zo ver stijgen dat ze onbetaalbaar worden voor gezinnen en ondernemingen. Maar zonder verzekering zullen banken geen hypotheken of investeringen meer verstrekken. Het risico dat ze hun geld kwijt raken is dan gewoon te groot.

Hele regio’s dreigen op deze manier onverzekerbaar te raken. In de bosbrandgebieden in Californië is dit al aan het gebeuren.

Dit geldt niet alleen voor woningen en bedrijven maar ook voor infrastructuur, transport, industrie en landbouw. En geen overheid zal in staat zijn de schade te dekken als de kosten oplopen in een ook nog eens steeds hoger tempo.

Gelukkig hebben we wel de technologie beschikbaar om van het verbranden van fossiele brandstoffen naar zero emissie technologie te gaan. Wat we nu nodig hebben is snelheid en schaal.